Kabaddi Game Rules in Marathi | कबड्डी खेळाचे नियम

Table of Contents

Kabaddi Game Rules in Marathi | कबड्डी खेळाचे नियम | कबड्डीचे फाऊल्स आणि दंडात्मक नियम | Fouls and Penalty Rules of Kabaddi in Marathi | कबड्डीचे प्रकार आणि विशेष नियम

मराठी वाचकांसाठी आम्ही WhatsApp आणि Telegram ग्रुप तयार केला आहे. तुम्हाला त्यामध्ये नविन गोष्टी वाचायला मिळतील. त्यामुळे नक्की तुम्ही ग्रुप joint करा.

WhatsApp Group Join Now

Telegram Group Join Now

Instagram Group Join Now

Kabaddi Game Rules in Marathi : कबड्डी हा भारतीय उपखंडातील एक अत्यंत रोमांचक आणि लोकप्रिय खेळ आहे. हा खेळ शारीरिक कष्ट, ताकद, तणाव, आणि चपळतेवर आधारित असतो. कबड्डी खेळाची सर्वात खास गोष्ट म्हणजे यामध्ये खेळाडूला प्रतिस्पर्ध्यांच्या खेळाडूंना टॅक्लिंग करून काढण्याचा, आणि परत आपल्या क्षेत्रात श्वास रोखून प्रवेश करण्याचा प्रयत्न करावा लागतो. या खेळाचे नियम अत्यंत स्पष्ट आणि कडक असतात, जे खेळाच्या नियमबद्धतेला प्रोत्साहन देतात. कबड्डी खेळाच्या नियमांचा समावेश विविध अंगांत केला जातो आणि या सर्व नियमांचे पालन केल्यास खेळाचा अनुभव अधिक रोमांचक आणि व्यावसायिक होतो.

कबड्डी हा भारताचा प्राचीन पारंपरिक खेळ असून, याला शारीरिक ताकद, चपळता, चातुर्य आणि गटशक्तीचा उत्तम संगम मानले जाते. कबड्डीचे नियम साधे आणि सोपे आहेत, परंतु त्याचे काटेकोर पालन करणे महत्त्वाचे आहे. या लेखात कबड्डीच्या नियमांबद्दल सविस्तर माहिती दिली आहे.

कबड्डी खेळाची प्राथमिक माहिती | Basic knowledge of Kabaddi game in Marathi

१. कबड्डी म्हणजे काय? | What is Kabaddi in Marathi ?

कबड्डी हा एक टीम खेळ आहे जो दोन संघांमध्ये खेळला जातो. प्रत्येक संघात सात खेळाडू असतात, आणि खेळाची उद्दीष्टे दोन टीम्समध्ये असतात. एक टीम रेड करणार असते आणि दुसरी टीम डिफेन्स करणार असते. या खेळात मुख्यतः शारीरिक ताकद, धैर्य, रणनीती, आणि टीमवर्क आवश्यक असतो.

२. कबड्डीचे मैदान

कबड्डी खेळण्यासाठी विशेषतः समतल आणि मऊ मैदान असणे आवश्यक आहे. मैदानाची मोजमाप १३ मीटर x १० मीटर असते, परंतु खेळाच्या प्रकारानुसार विविध प्रमाण बदलू शकतात. मैदान दोन भागांमध्ये विभागले जाते:

आक्रमक क्षेत्र(रेडिंग झोन)
रक्षण क्षेत्र(डिफेन्स झोन)

संघाची रचना:

- प्रत्येक संघात 12 खेळाडू असतात, त्यापैकी 7 खेळाडू मैदानावर खेळतात, तर 5 खेळाडू राखीव असतात.
- सामन्यादरम्यान खेळाडूंच्या बदल्यासाठी विशिष्ट नियम पाळले जातात.

सामन्याचा कालावधी:

- एक सामना दोन हाफमध्ये विभागलेला असतो, प्रत्येक हाफ 20 मिनिटांचा असतो.
- पहिल्या हाफनंतर 5 मिनिटांचा ब्रेक दिला जातो.
- महिला आणि कनिष्ठ खेळाडूंसाठी सामन्याचा कालावधी थोडा कमी असतो.

खेळाचे उद्दिष्ट:

- रेडरने विरोधी संघाच्या खेळाडूंना बाद करून गुण मिळवणे आणि स्वतःला बाद होण्यापासून वाचवणे.

कबड्डीचे नियम | Kabaddi Game Rules in Marathi

1. रेड (Raid):

रेड म्हणजे विरोधी संघाच्या कोर्टमध्ये जाऊन खेळाडूंना स्पर्श करून परत येण्याची क्रिया.
रेडरने श्वास घेतल्यावर “कबड्डी-कबड्डी” म्हणत राहणे आवश्यक आहे. श्वास सोडल्यास रेडर बाद मानला जातो.
रेडरने बोक्स रेषा (Baulk Line) ओलांडली नाही, तर तो परत येऊ शकत नाही.

2. टच (Touch):

रेडरने विरोधी संघाच्या खेळाडूंना हात, पाय किंवा शरीराच्या कोणत्याही भागाने स्पर्श करणे आवश्यक आहे.
विरोधी संघाचा खेळाडू स्पर्श झाल्यावर बाद होतो.

3. बोक्स रेषा आणि बोनस रेषा:

रेडरने बोक्स रेषा ओलांडणे आवश्यक आहे, अन्यथा रेड व्यर्थ ठरते.
बोनस रेषा फक्त तेव्हा वैध ठरते, जेव्हा विरोधी संघाच्या कोर्टात तीन किंवा त्याहून कमी खेळाडू उरलेले असतात.

4. पकड (Tackle):

बचाव करणाऱ्या खेळाडूंनी रेडरला पकडणे आणि त्याला परत येण्यापासून रोखणे आवश्यक आहे.
रेडर पकडला गेला तर तो बाद होतो, आणि बचाव करणाऱ्या संघाला गुण मिळतो.

5. सीमारेषा (Boundary):

रेडर किंवा बचाव करणाऱ्या खेळाडूंनी मैदानाबाहेर गेल्यास ते बाद मानले जातात.
रेडरने सीमारेषा ओलांडून विरोधी खेळाडूंना बाद केल्यास त्याला गुण मिळतात.

6. बाद होणे:

रेडरने श्वास न सोडता “कबड्डी-कबड्डी” म्हणणे थांबवल्यास,
बोक्स रेषा ओलांडली नाही,
पकडला गेला किंवा मैदानाबाहेर गेला, तर तो बाद होतो.

7. गटबंदी (Chain System):

बचाव करणाऱ्या खेळाडूंनी गटबंदी करून रेडरला पकडण्याचा प्रयत्न करणे हा सामूहिक बचावाचा भाग आहे.
गटबंदी करताना खेळाडूंनी मैदानाच्या नियमांचे पालन करणे आवश्यक आहे.

8. पुनरागमन (Revival):

बचाव करणारा संघ रेडरला बाद केल्यास त्यांचा बाद झालेला खेळाडू पुन्हा मैदानात येतो.

9. ऑल-आऊट (All-Out):

विरोधी संघाचे सर्व खेळाडू बाद झाल्यास ऑल-आऊट दिला जातो.
ऑल-आऊटसाठी 2 अतिरिक्त गुण दिले जातात.

10. सुपर टॅकल:

जेव्हा 3 किंवा त्याहून कमी बचाव करणारे खेळाडू रेडरला पकडतात, तेव्हा सुपर टॅकलसाठी 2 गुण दिले जातात.

आणखी माहिती वाचा :

कबड्डीचे फाऊल्स आणि दंडात्मक नियम | Fouls and Penalty Rules of Kabaddi in Marathi

1. श्वास घेणे:

रेडरने श्वास न सोडता “कबड्डी-कबड्डी” म्हणणे आवश्यक आहे. श्वास सोडल्यास तो फाऊल मानला जातो.

2. असभ्य वर्तन:

कोणत्याही खेळाडूने असभ्य भाषा वापरणे, विरोधकाला मारहाण करणे किंवा नियमांचे उल्लंघन करणे दंडात्मक आहे.

3. चुकीचा रेड:

बोक्स रेषा ओलांडली नाही किंवा स्पर्श केला नाही, तर रेड फाऊल ठरतो.

4. मैदानाबाहेर जाणे:

कोणताही खेळाडू मैदानाच्या सीमारेषेबाहेर गेल्यास तो बाद मानला जातो.

कबड्डीचे गुणांची प्रणाली | Kabaddi scoring system in Marathi

गुण मिळवण्याचे मार्ग:

स्पर्श (Touch): रेडरने विरोधी संघाच्या खेळाडूंना स्पर्श केल्यावर 1 गुण मिळतो.
ऑल-आऊट: विरोधी संघाचे सर्व खेळाडू बाद केल्यावर 2 अतिरिक्त गुण मिळतात.
बोनस: बोनस रेषा ओलांडल्यावर 1 गुण मिळतो.
सुपर टॅकल: बचावपटूंनी सुपर टॅकल केल्यास 2 गुण मिळतात.

गुण कमी होण्याचे कारण:

रेड व्यर्थ ठरल्यास किंवा फाऊल झाल्यास संघाचा एक गुण कमी होतो.

कबड्डीचे प्रकार आणि विशेष नियम | Types of Kabaddi and special rules in Marathi

सर्कल कबड्डी:

- मैदान गोलसर असते.
- रेडरला गोल फिरून परत येण्याचे उद्दिष्ट असते.

प्रो कबड्डी:

- मैदानाचे विशेष मोजमाप आणि आंतरराष्ट्रीय नियम पाळले जातात.

सामाजिक कबड्डी:

- खेळ सामाजिक गटांमध्ये किंवा मैत्रीपूर्ण पद्धतीने खेळला जातो.

कबड्डीचे रेफ्री आणि त्यांची भूमिका | Kabaddi Referees and their role in Marathi

मुख्य रेफ्री:

- सामन्यातील सर्व निर्णय देतो.

स्कोअरर:

- गुणांची नोंद ठेवतो.

लाईनमन:

- सीमारेषांवर नजर ठेवतो.

कबड्डीचे महत्वाच्या बाबी

संघाने सामन्याच्या वेळी एका गटाप्रमाणे काम करणे गरजेचे आहे.
खेळात चपळता, रणनीती आणि फिटनेस या गोष्टी महत्त्वाच्या असतात.

कबड्डीचा स्पर्धात्मक उपयोग

राष्ट्रीय आणि आंतरराष्ट्रीय स्तरावर कबड्डीचे महत्त्व दिवसेंदिवस वाढत आहे.
प्रो कबड्डी लीगमुळे कबड्डी जागतिक स्तरावर पोहोचला आहे.

कबड्डीचे नियम शिस्तबद्ध खेळ सुनिश्चित करण्यासाठी तयार केले गेले आहेत. यामुळे खेळाचा उत्साह वाढतो, तसेच खेळाडू आणि प्रेक्षकांना एका सशक्त आणि रोमांचक अनुभवाचा आनंद लुटता येतो.

कबड्डीचे फायदे | Benefits of Kabaddi in Marathi

कबड्डी हा एक शारीरिक आणि मानसिकदृष्ट्या खूप फायदेशीर खेळ आहे. हा खेळ आपल्या शारीरिक आणि मानसिक क्षमतांना उत्तेजन देतो. खाली कबड्डी खेळण्याचे काही महत्त्वाचे फायदे दिले आहेत:

शारीरिक फायदे:

सहनशक्ती आणि ताकद वाढवते: कबड्डी खेळताना खेळाडूंना शारीरिक ताकद आणि सहनशक्ती आवश्यक असते. वेगवेगळ्या प्रकारच्या शारीरिक चढ-उतारामुळे शरीराची सहनशक्ती सुधारते, तसेच स्नायूंचे ताकदही वाढते.
फिटनेस आणि लवचिकता: कबड्डी खेळताना खेळाडूंची लवचिकता आणि फिटनेस सुधरते. मैदानावर तासंतास चालू असलेल्या खेळामुळे शरीर तंदुरुस्त राहते. वेगवेगळ्या शारीरिक हालचालींमुळे शरीराच्या विविध भागांचा व्यायाम होतो, ज्यामुळे शरीर तंदुरुस्त राहते.
सहज गतिमानता: कबड्डी हा वेगवान आणि गतिमान खेळ आहे. यामुळे खेळाडूंमध्ये पळण्याची क्षमता वाढते आणि खेळाडू अधिक जलद आणि चुस्त बनतात. जलद हालचालींसाठी पायांची ताकद आणि जलद निर्णय घेण्याची क्षमता आवश्यक असते.
हृदयाचे आरोग्य: कबड्डीच्या तासभराच्या खेळामुळे हृदयाच्या कामगिरीला चालना मिळते. खेळ खेळत असताना हृदय अधिक प्रभावीपणे कार्य करते, ज्यामुळे हृदयाच्या आरोग्यावर सकारात्मक परिणाम होतो.

मानसिक फायदे:

मानसिक तंदुरुस्ती: कबड्डी खेळताना खेळाडूंना त्वरित निर्णय घेण्याची क्षमता लागते. त्यांना मैदानावर सतत सावध राहून, मानसिक तंदुरुस्ती राखून खेळावा लागतो. ही मानसिक तंदुरुस्ती खेळाडूंच्या जीवनात इतर ठिकाणीही उपयोगी पडते.
ताण कमी करतो: शारीरिक कसरतीसोबत मानसिक ताणही कमी होतो. कबड्डी खेळताना खेळाडूंना एकाग्रता आणि मानसिक साक्षरतेची आवश्यकता असते, ज्यामुळे मानसिक ताण कमी होतो.
दृष्टीक्षेप आणि निर्णय घेण्याची क्षमता: कबड्डीमध्ये खेळाडूंना चांगल्या दृष्टीक्षेप आणि त्वरित निर्णय घेण्याची आवश्यकता असते. हा खेळ मनाच्या चवटीला चालना देतो आणि खेळाडूंमध्ये निर्णय क्षमता वाढवतो.

सामाजिक फायदे:

टीमवर्क आणि सहकार्य: कबड्डी हा एक टीम खेळ आहे, त्यामुळे खेळाडूंमध्ये टीमवर्क वाढतो. इतर सदस्यांशी सहकार्य आणि संवाद साधणे अत्यंत महत्त्वाचे असते. या खेळाद्वारे व्यक्तीला आपली सहकार्याची भावना विकसित करता येते.
नेतृत्व आणि व्यवस्थापन कौशल्ये: कबड्डी खेळताना एका संघाचा भाग म्हणून, खेळाडू नेतृत्व आणि व्यवस्थापन कौशल्ये देखील शिकतात. खेळाडू आपला नेतृत्व कौशल्य विकसित करतो, जो नंतर त्याच्या जीवनाच्या इतर पैलूंमध्ये देखील उपयोगी ठरतो.
सामाजिक संबंध आणि विश्वास: कबड्डी खेळताना खेळाडूंमध्ये विश्वास आणि सौहार्द निर्माण होतो. अनेक वेळा खेळाडूंच्या एका संघाचे सदस्य परस्परांवर विश्वास ठेवतात आणि एकमेकांना मदत करतात. यामुळे सामूहिक बंध निर्माण होतो.

कौशल्यवृद्धी:

स्मार्ट विचारसरणी आणि रणनीती: कबड्डी खेळाच्या रणनीतीला मानसिक वाचन आणि कल्पकतेची आवश्यकता असते. खेळाडूंना प्रतिस्पर्ध्यांचे विचार वाचून, त्यानुसार रणनीती आखावी लागते. यामुळे बुद्धिमत्तेचा विकास होतो.
तंत्रज्ञान व विश्लेषणाची क्षमता: खेळाडूंना विविध रणनीतींवर आधारित कसे खेळायचे याचे विश्लेषण करावे लागते. ह्या विचार प्रक्रिया खेळाडूंना तंत्रज्ञानाशी जोडते आणि चांगल्या निर्णय घेण्याची क्षमता शिकवते.

इतर फायदे:

अतिरिक्त ऊर्जा आणि उत्साह: कबड्डी खेळात अनेक शारीरिक क्रिया असतात, ज्या खेळाडूंची ऊर्जा आणि उत्साह वाढवतात. हा खेळ खेळताना खेळाडू ऊर्जा आणि उत्साहाने परिपूर्ण होतात.
सकारात्मक वृत्ती विकसित करणे: कबड्डी खेळताना खेळाडूंमध्ये सकारात्मक वृत्ती आणि आत्मविश्वास वाढतो. प्रतिस्पर्ध्याच्या सामन्याशी लढताना त्यांना सामना स्वीकारण्याची मानसिकता शिकवली जाते.
सामाजिक ओळख आणि प्रसिद्धी: कबड्डी खेळात भाग घेतल्याने खेळाडूंसाठी सामाजिक ओळख निर्माण होऊ शकते. प्रो कबड्डी लीगसारख्या मोठ्या इव्हेंट्समध्ये खेळल्यामुळे खेळाडूंच्या प्रसिद्धीला मदत होऊ शकते.