Hockey Rules in Marathi | हॉकीचे नियम: संपूर्ण माहिती

Table of Contents

Hockey Rules in Marathi | हॉकीचे नियम: संपूर्ण माहिती | हॉकी खेळाचे नियम | Rules of the game of hockey in Marathi | आंतरराष्ट्रीय हॉकीचे महत्त्वाचे नियम बदल

मराठी वाचकांसाठी आम्ही WhatsApp आणि Telegram ग्रुप तयार केला आहे. तुम्हाला त्यामध्ये नविन गोष्टी वाचायला मिळतील. त्यामुळे नक्की तुम्ही ग्रुप joint करा.

WhatsApp Group Join Now

Telegram Group Join Now

Instagram Group Join Now

Hockey Rules in Marathi : हॉकी हा भारताचा राष्ट्रीय खेळ असून तो जागतिक पातळीवर लोकप्रिय आहे. हा खेळ कौशल्य, वेग, आणि संघभावना यांचा सुंदर समन्वय आहे. हॉकी खेळताना ठराविक नियमांचे पालन करावे लागते, जे खेळाला शिस्तबद्ध आणि रोमहर्षक बनवतात. या लेखात हॉकीचे नियम सविस्तरपणे समजावून सांगितले आहेत.

हॉकीचा खेळपट्टी (Field) आणि उपकरणे | Hockey field and equipment in Marathi

खेळपट्टीचे मोजमाप:

हॉकी खेळाची मैदानाची लांबी १०० यार्ड (९१.४४ मीटर) आणि रुंदी ६० यार्ड (५५ मीटर) असते.
मैदानाच्या दोन टोकांना गोलपोस्ट असतात.

गोलपोस्ट:

गोलपोस्टची उंची ७ फूट (२.१४ मीटर) आणि रुंदी १२ फूट (३.६६ मीटर) असते.
गोलपोस्टसमोर गोल वर्तुळ असते, ज्याचा व्यास १६ यार्ड असतो.

चेंडू (Ball):

हॉकीचा चेंडू गोल आणि पांढऱ्या रंगाचा असतो.
चेंडूचा वजन सुमारे १५६-१६३ ग्रॅम असतो.

हॉकी स्टिक:

हॉकी स्टिक लाकडाची किंवा फायबरची बनवलेली असते.
स्टिकचे वक्र टोक चेंडूवर नियंत्रण ठेवण्यासाठी उपयुक्त असते.

हॉकी खेळाडूंची संख्या आणि स्थान | Number and location of hockey players in Marathi

संघातील खेळाडूंची संख्या:

प्रत्येक संघात ११ खेळाडू असतात.
यामध्ये एक गोलकीपर, बचावपटू, मध्यपट्टीचे खेळाडू, आणि आघाडीचे खेळाडू असतात.

गोलकीपर:

गोलकीपर चेंडू रोखण्याचे प्रमुख काम करतो.
गोलकीपरला सुरक्षेसाठी विशेष गिअर परिधान करावा लागतो.

हॉकी खेळाचे नियम | Rules of the game of hockey in Marathi

खेळाचा उद्देश:

हॉकीचा मुख्य उद्देश चेंडू हॉकी स्टिकच्या सहाय्याने प्रतिस्पर्ध्याच्या गोलपोस्टमध्ये टाकणे आहे.
जास्तीत जास्त गोल करणारा संघ विजयी होतो.

खेळाचा कालावधी:

खेळ चार सत्रांमध्ये विभागलेला असतो, प्रत्येक सत्र १५ मिनिटांचे असते.
प्रत्येक सत्रानंतर छोटा विश्रांतीचा काळ दिला जातो.

चेंडूवर नियंत्रण:

खेळाडू चेंडूवर फक्त हॉकी स्टिकच्या सपाट भागाने नियंत्रण ठेवू शकतो.
चेंडू हाताने, पायाने किंवा शरीराच्या कोणत्याही भागाने थांबवणे फाऊल मानले जाते.

गोलची वैधता:

गोल करण्यासाठी चेंडू गोल वर्तुळाच्या आतून मारणे आवश्यक आहे.
गोल वर्तुळाबाहेरून मारलेला चेंडू गोल म्हणून ग्राह्य धरला जात नाही.

आणखी माहिती वाचा :

हॉकी खेळाचे फाऊल्स (चुका) आणि त्यांचे प्रकार | Hockey game fouls and their types in Marathi

स्टिक उंच करणे (High Stick):

हॉकी स्टिक उंच करणे किंवा प्रतिस्पर्ध्याला दुखापत होईल अशी हालचाल करणे फाऊल मानले जाते.

चेंडू हाताळणे (Handling the Ball):

चेंडू हाताने किंवा पायाने थांबवणे फाऊल मानले जाते.

प्रतिस्पर्ध्याला ढकलणे (Pushing):

प्रतिस्पर्ध्याला ढकलणे, स्टिकने अडथळा करणे किंवा धक्का देणे फाऊल मानले जाते.

अयोग्य प्रवेश (Obstruction):

चेंडूपासून प्रतिस्पर्ध्याला अडवणे किंवा रस्ता अडवणे फाऊल आहे.

गोलकीपरचे क्षेत्र ओलांडणे:

खेळाडूंनी गोलकीपरच्या क्षेत्रात अनधिकृतपणे प्रवेश करणे फाऊल ठरते.

हॉकी खेळाचे पेनल्टी कॉर्नर आणि पेनल्टी स्ट्रोक | Penalty corner and penalty stroke of hockey game in Marathi

पेनल्टी कॉर्नर:

बचाव करणाऱ्या संघाने गोल वर्तुळात फाऊल केल्यास प्रतिस्पर्ध्याला पेनल्टी कॉर्नर दिला जातो.
यामध्ये बचाव करणारा संघ केवळ पाच खेळाडूंसह गोलचा बचाव करू शकतो.

पेनल्टी स्ट्रोक:

जर बचाव करणाऱ्या संघाने मोठा फाऊल केला, तर प्रतिस्पर्ध्याला पेनल्टी स्ट्रोक मिळतो.
पेनल्टी स्ट्रोकमध्ये चेंडू गोलपोस्टच्या समोरून मारला जातो, आणि गोलकीपर फक्त चेंडू रोखण्याचा प्रयत्न करू शकतो.

हॉकी खेळाचे फ्री हिट्स आणि साइड-लाइन इन | Hockey game free hits and side-line ins in Marathi

फ्री हिट्स:

फाऊल झाल्यावर प्रतिस्पर्ध्याला फ्री हिट दिली जाते.
फ्री हिट मारताना चेंडू स्थिर ठेवणे आवश्यक आहे.

साइड-लाइन इन:

जर चेंडू मैदानाबाहेर गेला, तर चेंडू टाकण्याचा अधिकार प्रतिस्पर्ध्याला दिला जातो.
चेंडू साइड-लाइनवरून स्टिकने मारून मैदानात आणला जातो.

हॉकी खेळाचे उपाधी आणि स्कोअरिंगचे नियम | Hockey game titles and scoring rules in Marathi

गोलची गणना:

चेंडू गोल रेषा पार केल्यास गोल मानला जातो.
गोल वर्तुळाच्या आतून मारलेला चेंडूच वैध गोल धरला जातो.

समान स्कोअर:

जर खेळाच्या शेवटी स्कोअर समान असेल, तर स्पर्धेच्या प्रकारानुसार अतिरिक्त वेळ किंवा शूटआउट घेण्यात येतो.

हॉकी खेळातील प्रमुख नियमावली | Major rules of the game of hockey in Marathi

सिग्नल्स आणि रेफरींची भूमिका:

रेफरी हा संपूर्ण खेळ नियंत्रित करतो आणि नियमांचा अंमल करतो.
रेफरी सिग्नल्सद्वारे निर्णय देतो, उदा. फाऊल, पेनल्टी कॉर्नर, किंवा फ्री हिट.

ग्रीन, यलो, आणि रेड कार्ड्स:

ग्रीन कार्ड: खेळाडूसाठी तात्पुरती तंबी.
यलो कार्ड: खेळाडू काही काळासाठी मैदानाबाहेर जाऊ शकतो.
रेड कार्ड: खेळाडूला पूर्ण सामन्यातून वगळले जाते.

हॉकी खेळाडूंसाठी सुरक्षा नियम | Safety rules for hockey players in Marathi

गोलकीपरसाठी विशेष उपकरणे:

हेल्मेट, पॅड्स, ग्लोव्हज, आणि गार्ड्सचा वापर अनिवार्य आहे.

माउथ गार्ड आणि शिन गार्ड्स:

सर्व खेळाडूंनी माउथ गार्ड आणि शिन गार्ड्स घालणे बंधनकारक आहे.

आंतरराष्ट्रीय हॉकीचे महत्त्वाचे नियम बदल | Important rule changes in international hockey in Marathi

कृत्रिम टर्फ:

1976 पासून कृत्रिम टर्फवर हॉकी खेळणे अनिवार्य करण्यात आले आहे.
यामुळे खेळाचा वेग वाढला आहे.

सेल्फ-पास नियम:

फ्री हिटच्या वेळी खेळाडू चेंडू स्वतः पुढे मारू शकतो.

विडिओ रेफरल:

महत्त्वाच्या निर्णयांसाठी विडिओ रेफरल प्रणालीचा उपयोग केला जातो.

निष्कर्ष

हॉकीचे नियम हा खेळ अधिक शिस्तबद्ध आणि रोचक बनवतात. खेळाडूंसाठी या नियमांचे पालन करणे अनिवार्य आहे, ज्यामुळे खेळातील नैतिकता आणि स्पर्धात्मकता टिकून राहते. भारतासारख्या हॉकी परंपरा असलेल्या देशासाठी या नियमांची माहिती आणि त्यांचे योग्य पालन महत्त्वाचे आहे. हॉकी हा फक्त खेळ नाही, तर संघ भावनेचा आणि देशप्रेमाचा एक प्रतीक आहे.